ธวัชชัย วรรณเดช ปัจจุบันนี้อายุ 37 ปี ได้ประสบความสำเร็จอย่างมากกับคณะมโนราห์ธวัชชัย ประดิษฐ์ศิลป์ ของตัวเอง หลังจากก่อตั้งมาเกือบ 20 ปี ทั้งชื่อเสียงที่โด่งดังและงานจ้างไม่ขาดสาย ในจังหวัดตรัง ทั้งๆ ที่ ในช่วงวัยรุ่น เขาไม่ได้สนใจศิลปะการแสดงพื้นเมืองและความเชื่อของภาคใต้นี้มาก่อน
ธวัชชัย เล่าให้ฟังว่า “ไม่เคยเข้ามโนราห์เพราะเป็นสิ่งที่เราไม่ชอบ เนื่องจากพ่อไม่ได้เป็นมโนราห์ เราก็ไม่ได้ถูกปลูกฝังและคลุกคลีกับสิ่งเหล่านี้ ช่วงนั้นอายุประมาณ 19 ย่าง 20 ผมไม่สบาย จนกระทั่งเป็นลม ลืมตาไม่ขึ้น พูดก็ไม่ได้ ปวดหัวทุกวัน หมอบอกสาเหตุไม่ได้ว่าเป็นอะไร ก็สันนิษฐานว่าเป็นไมเกรน กินยาก็ไม่หาย จนกระทั่งอยู่มาวันหนึ่ง ยายของผมเป็นร่างทรงของครูมโนราห์ ซึ่งบอกว่าโดนตายายโนราห์ลงโทษอยู่ ก็บนว่าถ้าผมหาย ให้ผมไปออกพรานถวาย พรานบุญเป็นตัวตลกของมโนราห์ใส่หน้ากากสีแดง ปรากฏว่าผมหายจริง ยายบอกว่า ต่อไปผมจะต้องฝึกและหัดมโนราห์ แล้วตั้งโรงขึ้นมา โดนบังคับตั้งคณะขึ้นมาโดยที่เราไม่รู้อะไรเลยตัวนั้น
“จริงๆ แต่ก่อนผมไม่เชื่อเรื่องเหล่านี้ เพราะคิดว่าคงเป็นเรื่องที่เขาหลอกเด็ก เป็นความเชื่อของคนในภาคใต้ ว่าสิ่งหรือศาสตร์เรื่องของวิญญาณเหล่านี้เป็นอาเพศทั้งดีและไม่ดี ถ้าลูกหลานไม่สืบทอดหรือว่าไม่รับช่วงต่อในเรื่องมโนราห์แล้ว จะเกิดเพศอันตรายหรือการไม่สบายในหลายรูป บางคนกินข้าวไม่ได้ บางคนปวดหัวไม่สบาย ไปหาหมอที่โรงพยาบาลก็ไม่พบสาเหตุ บางคนถึงกับเสียชีวิตตายแบบไม่รู้สาเหตุนอนแห้งไป ถ้าเราทำถูกหรือยอมรับในสิ่งเหล่านี้จะกลับกลายเป็นดี ก็คือครูบาอาจารย์หรือว่าวิญญาณของบรรพชนที่ล่วงลับไปก็จะกลับมาช่วยเกื้อหนุนลูกหลาน ไม่ว่าเราจะไปไหนแคล้วคลาดปลอดภัย ทำงานอะไรก็จะเจริญรุ่งเรือง”
จริงๆ แล้ว การฝึกมโนราห์ต้องเริ่มตั้งแต่เด็กเล็กๆ ไม่ใช่เด็กหนุ่มอย่าง ธวัชชัย ซึ่งร่างกายแข็งไปหมดแล้ว ดังนั้นการยืดกล้ามเนื้อและดัดกระดูกค่อนข้างจะยากมาก
“ใช่ครับ ยากมาก แต่ด้วยความพยายาม ผมทำเก้าอี้ที่ดัดตัว ผมเรียนด้วย ผมต้องช่วยพ่อแม่กรีดยางด้วย ทีนี้เวลาเรียนมโนราห์ต้องจำไม่ใช่เปิดอ่านได้ ต้องจำให้หมดไม่ว่าคำพระ บทกลอนมโนราห์ 12 บท ผมจดใส่กระดาษและท่องคำพระไประหว่างกรีดยาง จนกระทั่งได้อันดับ 1 เริ่มมีงานและมีเงิน รู้สึกว่ายึดเป็นอาชีพได้ พอผมแสดง ก็เริ่มมีแม่ยก มีคนเชยชม ส่วนมากงานของมโนราห์จ้างไปงานพิธีไหว้ครูหรือแก้บน เริ่มมีพลังจิตพลังใจ เข้าหาผู้หลักผู้ใหญ่ครูบาอาจารย์ที่มีความรู้ในด้านนี้ คือพ่อจุก พ่อศรีวรรณะ เชื้อสายของมโนราห์ที่มีชื่อเสียงของภาคใต้ สายของทวดแป้น เครึ่องงาม หรือมโนราห์เติม เราจดจำและฝึกรำประมาณ 3 เดือน จนกระทั่งมีความรู้ระดับหนึ่ง ก็เลยรวบรวมน้องๆ เพื่อนๆ ที่เริ่มเห็นเรามีการพัฒนาดูดีขึ้น เขาก็มาร่วมด้วย”
หลังจากรวบรวมสมาชิกที่เป็นพี่น้องและลูกหลานได้ประมาณ 30 ชีวิต ทั้งนักแสดงและนักดนตรี ธวัชชัย ได้เริ่มก่อตั้งคณะมโนราห์ของตัวเองขื้น ภายใต้ชื่อ ธวัชชัย ประดิษฐ์ศิลป์ ด้วยความยากลำบาก แต่ละคนต้องแชร์กันคนละ 2,000 บาทในการซื้อเครื่องเสียง ช่วยกันสร้างอุปกรณ์และชุดมโนราห์ จนกระทั่งมีความแข็งแกร่งในสังคม
“ตอนนี้ผมยึดเป็นอาชีพได้แล้ว งานมีตลอด บางคนสงสัยว่ามโนราห์ทำไมมันติดและใครจะจ้างไป แต่ในอีกแง่หนึ่งก็คือในศาสตร์เรื่องวิญญาณ ผมเชื่อว่าทำไมเราไม่ว่าง เดี๋ยวคนนั้นทำพิธีขึ้นหิ้งบูชาครู เหมือนครูบาอาจารย์ช่วยสนับสนุนเรา ผมเรียนจบมาและได้รับปากไว้ว่าจะเดินสายนี้เลย ถ้าเราไปทำงานราชการหรือหางานนายจ้างต้องไล่เราออก ถ้าว่างก็ทำสวน เราคือมโนราห์โบราณ พิธีไหว้ครู แก้บนสินทรัพย์เหล่านี้ ถ้าเราอยู่จุดนี้งานเราไม่ขาด ตอนนี้คนอยู่ในธรรมะเยอะ คนไม่ได้หลงไปในแสงสีเสียงแล้ว เรามีงานเยอะกับวัด กับผู้ปฏิบัติ คือพ่อยกแม่ยกเรา พระรูปหนึ่งพูดว่าเมืองตรังเกือบจะเป็นพ่อยกของผมหมด แม่ชีหรือผู้ปฏิบัติในสำนักต่างๆ หรือว่าสายพ่อแม่ สายเทพ องค์พระศิวะ เรามีทั้งสายจีนด้วย”
หลังจากทำคณะได้ 3-5 ปี เริ่มมีชื่อเสียง มีงานเยอะ ธวัชชัยตัดสินใจเปิดสอนเด็กที่ไม่สบายเรื่องมโนราห์ อายุประมาณ 6-7 ขวบ ปีหนึ่ง ชุดหนึ่ง ช่วงปิดภาคเรียน เกือบ 100 ชีวิต ยิ่งทำให้มีชื่อเสียงและคนที่รู้จักมากขึ้น
“ขึ้นอยู่กับอุปนิสัย การปฏิบัติและการแสดงอย่างไรให้เด็กชอบดู วัยรุ่นชอบดู คนแก่ดูได้ เรื่องราวการแสดงมีเยอะมาก อย่างเช่น บท 12 บทเราสามารถที่จะบรรยายเป็นธรรมะให้คนมาฟังได้เลยว่า สมมุติบทที่ 1 คุณครูของมโนราห์ คำว่าคุณครู ก็คือเราสรรเสริญครูบาอาจารย์ ตั้งแต่พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ สามารถขยายออกไปได้เยอะๆ บทสรรเสริญคุณบิดรมารดาก็คือสรรเสริญอุปการี ตั้งแต่เราเข้ามาอยู่ในท้องของแม่ ส่วนมากบทนี้เราจะเอาไปใช้ในสถานศึกษาของเด็กเพื่อเปรียบเปรยให้เด็กได้ฟังว่า เรื่องความลำบาก เราอยู่ในท้องแม่ 9 เดือน 10 เดือนกว่าจะออกมา เราก็มีภาพคนท้องเวลาคลอด เวลาเกิด มีหม้อ มีหมอตำแย สมัยก่อนเกิดจากธรรมชาติ ความเจ็บก็คือชีวิตเป็นตายเท่ากัน มันแล้วแต่เทคนิคของแต่ละคน”
จังหวัดพัทลุง จะจัดการแข่งขันมโนราห์ชิงถ้วยพระราชทาน ของ สมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทุกปี แต่คณะมโนราห์ธวัชชัย ประดิษฐ์ศิลป์ ไม่ได้เข้าร่วมด้วย “ตายายบอกว่า เราไม่จำเป็นต้องไปแข่ง เราทำแบบสรรเสริญบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ถ้าเราไปแข่ง เราชนะมา เราก็มีศัตรู ให้คนรักด้วยฝีมือหรืออัตลักษณ์ของเรา ไม่ใช่แชมป์ถ้วยพระราชทาน”
ในปัจจุบันนี้ มีเด็กรุ่นใหม่สนใจการรำมโนราห์มากน้อยแค่ไหน
“ในเรื่องนี้ก็คือเป็นภาคบังคับ สมมุติว่า คุณมีลูก คุณมีเชื้อสายมโนราห์ เมื่อถึงเวลา ตายายจัดการเองหมด ลูกครบ 7 ขวบต้องพามาเข้ามโนราห์ ใช้กฎแบบนี้เลย ถ้าไม่บังคับเด็กก็ไม่เอา แล้วตอนนี้ชื่อมโนราห์เริ่มฟื้นขึ้นมาเยอะมากขึ้น พูดได้ว่าทางใต้บ้านเรา โนราห์มีทุกมุมเมือง ผมคิดว่าต้องเคารพในเรื่องศาสตร์ของวิญญาณของครูมโนราห์ ทุกคนกลัวเจ็บ ไม่สบาย กลัวตาย สมมุติว่าผมไม่อยากให้ลูกรำมโนราห์ แต่ลูกไม่สบายไปหาหมอก็ไม่หาย แต่พอมาเข้ามโนราห์แล้วหาย ผมก็ต้องยอมในศาสตร์นี้หาข้อสรุปไม่ได้ว่าคืออะไร
“ตอนนี้เด็กเล็กดูมโนราห์ไปหมดแล้ว จะชอบมโนราห์ เด็ก 3-4 ขวบ ยืนรำ มโนราห์สามารถถ่ายทอดให้ลูกหลาน ให้เป็นคนกตัญญู ให้รำลึกถึงบรรพบุรุษบรรพชน ทุกๆ ปี จะมีการไหว้ครู เดือน 6 เดือน 10 ของภาคใต้ จะมีการไหว้ตายาย ทุกคน ลูกหลานจะมารวมกันหมด เหมือนกับจีนวันเช็งเม้ง เด็กบางคนมาฝึกด้วยความจำเป็น แต่บางคนมาด้วยความรักมีเยอะด้วย ผมก็เป็นไอดอลในดวงใจเขาอยากเป็นมโนราห์ก็มาฝึกกับผมก็มีเยอะ”
คณะมโนราห์ธวัชชัย ประดิษฐ์ศิลป์
71/1 หมู่ที่ 8 ตำบลนาชุมเห็ด อำเภอย่านตาขาว จังหวัดตรัง
โทร 0801428624
